به گزارش نامه به نقل از مجله سیب ؛ توکسوپلاسموز ممکن است مثل ویروس HIV سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. توکسوپلاسموز ژنتیک، بسیار جدیتر از نوع غیرارثی آن است و وقتی اتفاق میافتد که خانم باردار در طول دوره بارداری دچار این عفونت میشود و ممکن است عوارض جدی مانند نابینایی و مشکلات مغزی برای کودک به دنبال داشته باشد.
عوامل موثردر ایجاد بیماری
توکسوپلاسموز به وسیله عفونت ناشی از انگلی به نام توکسوپلاسما گُندی ایجاد میشود. این انگل به وسیله گوشت خام یا نیمپخته، شیر غیرپاستوریزه، مدفوع گربه یا خاک آلوده منتقل میشود.
این انگل از انسانی به انسان منتقل نمیشود، مگر در موارد نادر. وقتی فردی دچار این عفونت میشود انگل، کیستهایی در نقاط مختلف بدن از جمله سر و ماهیچهها تشکیل میدهد. اگر فرد از سلامت عمومی برخوردار باشد، سیستم ایمنی انگل را مهار میکند و آن را در حالت غیرفعال نگه میدارد و بدن را نسبت به عفونت دوباره مقاوم میکند. ولی در صورتیکه بدن بر اثر استفاده از دارو یا ابتلا به بیماری ضعیف شده باشد عفونت میتواند فعال شود و مشکلات جدی ایجاد کند.
عوارض چشمی
توکسوپلاسموز ممکن است به چشمها برسد. در این صورت به آن توکسوپلاسموز چشمی میگویند. در این موارد انگل توکسوپلاسموز در شبکیه قرار میگیرد و ممکن است سالها بدون فعالیت باشد و به محض فعال شدن، به صورت زخمهای چشم همراه التهاب، خود را نشان میدهد. توکسوپلاسموز چشمی ممکن است عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
ـ کاهش نسبی دید یک چشم
ـ تغییر جهت دید یک چشم
ـ تیرگی عدسی چشم
ـ آتروفی چشم (کاهش سلولها و بافت چشم شامل اعصاب چشم که باعث اتصال چشم به مغز میشود.)
آنتیبیوتیک و استروئیدها برای درمان این زخمها و جلوگیری از گسترش آنها تجویز میشود.
تاثیر ژنتیک بر ایجاد بیماری
در بیشتر موارد نوزادانی که با توکسوپلاسموز به دنیا میآیند با درمان آنتیبیوتیک بهبود مییابند، ولی حدود 4 درصد موارد دچار مشکلات جدی در سال اول تولدشان میشوند که میتوان به مشکلات دید و عوارض مغزی اشاره کرد. خطر مشکلات چشمی در حدود 10درصد نوزادان متولد شده با توکسوپلاسموز ژنتیک وجود دارد. عوارض ناشی از توکسوپلاسموز ممکن است سالها بعد از تولد بروز یابد، برای مثال مشکلاتی مانند اشکال در یادگیری و کاهش شنوایی در نوجوانی ایجاد میشود.
راههای پیشگیری
برای جلوگیری از توکسوپلاسموز رعایت موارد زیر ضروری است:
ـ هنگام باغبانی از دستکش استفاده کنید و پس از اتمام کار، دست خود را با صابون و آب ولرم بشویید.
ـ گوشت خام یا نیمپخته استفاده نکنید. بخصوص گوشت بره را کاملا بپزید و از تست کردن گوشت قبل از پختن خودداری کنید.
ـ پس از پاک و خرد کردن گوشت، دستها و تمام وسایل مورد استفاده را با دقت بشویید.
ـ سبزی و میوهها را قبل از مصرف بدقت شستوشو دهید.
ـ از مصرف شیر و محصولات لبنی که پاستوریزه نیستند، خودداری کنید.
ـ به گربههای ولگرد دست نزنید.
ـ به گربه تحت مراقبت خود به جای گوشت خام، گوشت پخته یا کنسروی بدهید.
ـ خانمهای بارداری که در روستاها زندگی میکنند بهتر است در دوران بارداری از دست زدن به گوسفندان و برههای آنها خودداری کنند.
چگونگی درمان
در بیشتر موارد توکسوپلاسموز به درمان نیاز ندارد، اما درمان دارویی فقط در مواردی که علائم بیماری شدید است بخصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، لازم است.
خانمهای بارداری که برای اولین بار به این عفونت مبتلا میشوند بهتر است آنتیبیوتیک استفاده کنند تا از انتقال عفونت به جنین ممانعت شود.
در مواردی که توکسوپلاسموز، خفیف و بدون علائم جدی باشد به درمان دارویی نیاز نیست و علائم خودبهخود بهبود مییابد. در صورت تشخیص پزشک مبنی بر تجویز دارو، فرد سه تا شش هفته آنتیبیوتیک استفاده میکند.
چگونگی تشخیص
در مواردی مبتلا بودن نوزاد به توکسوپلاسموز مشکوک است، انجام این آزمایشها به تشخیص دقیق کمک میکند:
آزمایش خون، معاینه چشم به وسیله متخصص از نظر وجود زخم در پشت چشم، رادیولوژی یا اسکن برای بررسی آسیبهای مغزی.
علائم این بیماری در افراد دارای ضعف ایمنی به شرح زیر است: سرگیجه، تب، سردرد، دوبینی به دنبال التهاب شبکیه
روشهای تشخیص
ـ آزمایش آنتیبادیهای توکسوپلاسموز
ـ سیتیاسکن سر
ـ ام.آر.آی سر
ـ نمونهبرداری
تشخیص بیماری در خانمهای باردار
اگر فردی قبل یا حین بارداری دچار عفونت توکسوپلاسموز شود، حدود 30 درصد احتمال انتقال عفونت به جنین وجود دارد، حتی اگر خود فرد هیچ علائمی نداشته باشد.
در خانمهای باردار که مبتلا به توکسوپلاسموز میشوند انجام دادن این آزمایشها انتقال عفونت به جنین را مشخص میکند.
آمنیوسنتز: در این روش که معمولا 15 هفته پس از بارداری انجام میشود، پزشک به وسیله یک سوزن نازک مقداری از مایع اطراف جنین را خارج میکند و برای تشخیص وجود عفونت به آزمایشگاه میفرستد.
سونوگرافی: در این روش از طریق امواج فراصوت میتوان از سلامت جنین آگاه شد، البته در مواردی که توکسوپلاسموز هیچگونه علامتی ندارد، با وجود سالم بودن سونوگرافی، برای اطمینان از سلامت نوزاد باید آزمایشهای لازم پس از تولد نوزاد انجام شود.