آلرژی در تابستان

بسیاری از مواد آلرژی زا (آلرژن)، باعث شیوع آلرژی از فصل بهار تا فصل تابستان می شوند، از جمله گرده گیاهان.

دلایل آلرژی در تابستان

- یکی از بزرگترین آلرژن ها، گرده گیاهان می باشد که هم در بهار و هم در تابستان می تواند موجب آلرژی گردد. هنگامی که گرده وارد بینی شود، آبریزش بینی، خارش چشم ها و دیگر علائم آلرژی شروع می گردد.

اگر مقدار زیادی گرده وارد بینی شما گردد، علائم بدتر می شود. معمولا درختان در اواخر بهار گرده افشانی می کنند و چمن ها و علف های هرز، بیشترین علت آلرژی در تابستان می باشند.

- آلودگی هوا در تابستان نیز می تواند علائم آلرژی را بدتر کند. یکی از شایع ترین مواد آلوده کننده، ازن می باشد.

در اتمسفر نورخورشید، اکسید نیتروژن و هیدروکربن های ناشی از سوخت ترکیب می شوند و ازن را بوجود می آورند.

در تابستان، هر چقدر نور خورشید بیشتر باشد و باد کمتری بوزد، می تواند باعث تشکیل ابرهای ازن در اطراف برخی شهرها شود.

- زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور قرمز (خر زنبور) و دیگر حشرات مثل مورچه هنگامی که نیش می زنند، می توانند موجب آلرژی شوند.

- کپک های (مواد سبزرنگ روی دیوار) موجود در مناطق مرطوب از جمله در زیرزمین و حمام نیز موجب نارحتی افراد مبتلا به آلرژی می شوند.

- گردوغبار و حشرات میکروسکوپی (مایت ها) نیز در تابستان بسیار زیاد هستند. آنها در محیط گرم و مرطوب رشد می کنند و در تخت، پارچه و فرش لانه گزینی می کنند. باقیمانده آنها می تواند وارد هوا شود و باعث عطسه، خس خس سینه و آبریزش بینی گردد.

علائم آلرژی در تابستان

- آبریزش بینی

- اشک ریزش چشم

- عطسه

- سرفه

- خارش چشم و بینی

- حلقه سیاه دور چشم

واکنش آلرژیک به حشرات معمولا باعث علائم خفیفی می گردد، مثل خارش و ورم محل گزش. اما در برخی افراد باعث واکنش های جدی می شود، مثل ورم زبان و یا گلو، سرگیجه، تهوع و کوما.

در این صورت حتما به اورژانس زنگ بزنید.

تشخیص آلرژی در تابستان

پزشک علائم آلرژی را در شما می پرسد.

متخصص آلرژی ممکن است تست آلرژی انجام دهد، به این ترتیب که روی پوست بازو و یا پشت، نمونه های کوچک آلرژن ها را تست می کند.

اگر شما به ماده ای آلرژی داشته باشید، یک برآمدگی قرمز کوچک بر روی پوستتان ظاهر می شود.

با کمک آزمایش خون نیز می توان آلرژی را تشخیص داد.

درمان

- آنتی هیستامین ها

- دکونژستان ها

- اسپری بینی دکونژستان

- اسپری بینی کرومولیون سدیم

- قطره چشم

- شستشوی بینی

این داروها باید با تجویز پزشک مصرف شوند.

درمان گزش و یا نیش حشرات

- برای واکنش های شدید آلرژیک، به اورژانس زنگ بزنید.

- برای واکنش های معمولی، روی محل گزش یخ قرار دهید.

- اگر حشره نیش زده، باید نیش را درآورید.

- برای کاهش درد، از مسکن هایی مانند بروفن استفاده کنید.

- برای کاهش درد و خارش، از پماد هیدروکورتیزون استفاده کنید.

- برای کاهش خارش، آنتی هیستامین خوراکی مصرف کنید.

مقابله با آلرژی در تابستان

- هنگامی که گرده گیاهان در هوا زیاد است، سعی کنید در خانه بمانید.

- درب ها و پنجره ها را ببندید تا مواد آلرژن وارد خانه نشود. دستگاه تصفیه هوا را به کار برید.

- فیلترهای هوای خانه را تمیز کنید. قفسه کتابخانه، هواکش ها و دیگر جاهایی که گرده ها در آن مکان ها جمع می شود را تمیز کنید.

- ملحفه ها را با آب داغ بشورید تا گرد و غبار و دیگر مواد آلرژن را از آنها دور کنید.

- بعد از اینکه از بیرون آمدید، دوش بگیرید و سر خود را بشویید و لباس هایتان را عوض کنید تا گرده ها را از خودتان دور کنید.

- موقعی که جارو می کشید، ماسک بزنید، زیرا جارو باعث می شود گرده ها، کپک و غبار به هوا بلند شوند.

- هنگام زدن چمن خانه نیز ماسک بزنید تا از ورود گرده چمن به بینی جلوگیری کنید.

- رطوبت خانه را کم کنید تا از رشد کپک ها جلوگیری کنید.

مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

14 نکته درباره ورزش کردن

مرکز کنترل بیماری ها توصیه کرده است که هر هفته، حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط و یا 75 دقیقه ورزش هوازی با شدت زیاد و یا ترکیبی از هر دوی این ورزش ها را انجام دهید.

ورزش کردن به شما آسیبی نمی رساند. اگر تازه ورزش را شروع کرده اید، آرام ورزش کنید.

در شروع ورزش، کمی کوفتگی عضلانی طبیعی است، بنابراین با هر کوفتگی، ورزش را قطع نکنید. اما اگر درد شدیدی داشتید، ورزش را متوقف کنید تا درد از بین برود.

اگر درد از بین نرفت، قبل از شروع مجدد ورزش، نزد یک متخصص پزشکی ورزشی بروید.

متعادل ترین ورزش ها

پیاده روی، بلند کردن وزنه (کوچک) و یوگا از متعادل ترین ورزش ها می باشند، زیرا آنها سه نوع تمرین مختلف دارند: تمرین هوازی و قلبی مربوط به پیاده روی، تمرین قدرتی مربوط به وزنه برداری و تمرین انعطاف پذیری مربوط به یوگا می باشد.

ورزش های هوازی و قلبی از قبیل: پیاده روی، آهسته دویدن، دوچرخه سواری، شنا، تنیس و بسکتبال باعث افزایش قدرت قلب و ریه شما می گردد.

ورزش های قدرتی از قبیل وزنه برداری، عضلات و استخوان های شما را قوی می کند و به تعادل و هماهنگی بدن کمک می نماید.

تمرینات انعطاف پذیری از قبیل یوگا و تای چی می توانند دامنه حرکت بدن را بهبود دهد و خطر ابتلا به آسیب را کم می کند.

ورزش های قلبی را باید قبل از ورزش های قدرتی انجام داد؟

هیچ ترتیبی در این رابطه وجود ندارد، مهم هدف شما می باشد.

اگر هدف اولیه شما استقامت بدن باشد، بهتر است اول ورزش های قلبی را انجام دهید.

اگر هدف شما تقویت بدن و سوختن کالری باشد، ورزش های مقاومتی را اول انجام دهید، با این کار انرژی لازم را به بدن خود می دهید تا بر روی هدف اصلی شما تمرکز کند.

اما مهم ترین مسئله این است که هر دو نوع ورزش را به اندازه کافی در هفته انجام دهید.

چه فعالیت هایی، ورزش به حساب می آید؟

هنگام خرید و یا گردگیری وسایل خانه، تنفس عمیق انجام نمی دهید و ضربان قلبتان نیز تندتر نمی زند، پس این فعالیت ها ورزش محسوب نمی شوند.

برخی فعالیت ها مثل جارو کشیدن با دست (مثل رفتگرها) اگر برای بیشتر از 10 دقیقه انجام شود، می تواند جزو ورزش های با شدت متوسط باشد.

ورزش شدید هنگامی است که سریع نفس بکشید و نتوانید بیشتر از چند کلمه حرف بزنید.

تقسیم ورزش در روز

مرکز کنترل بیماری ها توصیه کرده است که هر هفته، حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط و یا 75 دقیقه ورزش هوازی با شدت زیاد و یا ترکیبی از هر دوی این ورزش ها را انجام دهید.

اگر نمی توانید در یک روز و در یک وعده 30 دقیقه ورزش کنید، می توانید سه بار در روز و هر بار به مدت 10 دقیقه ورزش کنید.

کسانی که بیمار هستند و افراد بالای 45 سال، باید قبل از شروع برنامه ورزشی، با متخصص پزشکی ورزشی صحبت کنند.

ورزش هایی برای تناسب اندام

همه مامی توانیم با تمرینات شدید و تمریناتی که  شامل دویدن باشد، تناسب اندام خود را بدست بیاوریم. این ورزش ها شامل آهسته دویدن، شنا کردن، دوچرخه سواری تند، تنیس و یا بسکتبال می باشد.

گرم و سرد کردن بدن

گرم کردن بدن قبل از ورزش یعنی انجام تمرینات بدنی آهسته، باعث کمی افزایش تنفس و ضربان قلب می شود و عضلات را برای ورزش آماده می کند و از صدمات بدنی نیز می تواند جلوگیری کند، مثل 5 تا 10 دقیقه دوچرخه ثابت و یا قدم زدن.

سرد کردن بدن باعث بهبود و بازیابی بدن از ورزش می شود. برای سرد کردن، ورزش های ساده را با شدت کم انجام دهید، این ورزش ها شامل: کشش ملایم برای شل کردن عضلات، تاندون ها و رباط ها می باشد و سرد کردن از درد و جراحت بعد از ورزش جلوگیری می کند. 5 تا 10 دقیقه این ورزش را برای سردکردن انجام دهید.

ضربان طبیعی قلب در حین ورزش چقدر است؟

برای بدست آوردن ضربان قلب، انگشتان خود را بر روی رگ مچ دست و یا رگ گردن بگذارید و ضربان ها را در دقیقه بشمارید و یا در 30 ثانیه، تعداد ضربان ها را بشمارید و آن را دو برابر کنید.

برای بدست آوردن ماکزیمم ضربان قلب، سنتان را از عدد 220 کم کنید.

اگر در حین ورزش، 50 تا 85 درصد ماکزیمم ضربان قلب را داشته باشید، از فواید ورزش های قلبی بهره مند خواهید شد.

قبل از ورزش چقدر آب بنوشیم؟

قبل و حین ورزش، باید بدنتان پر آب باشد.

یک و یک چهارم لیوان آب، 2 تا 3 ساعت قبل از ورزش و سه چهارم لیوان آب 25 دقیقه قبل از شروع ورزش باید مصرف شود.

هر 10 تا 20 دقیقه یک بار، باید نصف لیوان آب نوشیده شود.

آب برای آبرسانی بهتر از نوشیدنی های ورزشی است؟

آب برای اکثر افراد، بهترین تامین کننده آب بدن می باشد. اما اگر ورزش با شدت زیاد و بیشتر از یک ساعت انجام می دهید (ورزش حرفه ای)، نوشیدنی های ورزشی بهتر می باشد.

نوشیدنی های ورزشی، انرژی لازم را از کربوهیدرات تامین می کنند و املاحی را که در اثر تعریق از بین می روند، جایگزین می کنند.

قبل از شروع ورزش با پزشک صحبت کنید

اگر بیشتر از 65 سال سن دارید، دارو مصرف می کنید و یا دچار بیماری قلبی، دیابت و آرتریت هستید و دارای سرگیجه، تنگی نفس، درد قفسه سینه هستید، قبل از شروع ورزش با پزشک صحبت کنید.

چه وقت عضله قوی می شود؟

هنگامی که ورزش می کنید، وقتی عضلات خسته می شوند، باعث تقویت عضله می شود.

اگر وزنه برداری می کنید و یا از وسایل ورزشی استفاده می کنید، با یک تمرین 8 تا 12 تایی شروع کنید و سپس ادامه دهید.

باید در ورزش های قدرتی به آرامی وزنه ها را بردارید و به طور صحیح بدنتان قرار داشته باشد، زیرا اگر این دو مورد را رعایت نکنید، باعث آسیب بدنتان خواهید شد.

شما با ورزش نمی توانید چاقی یک قسمت از بدنتان را برطرف کنید

برای کاهش چربی و چاقی یک قسمت از بدن، باید فعالیت بدنی منظم داشته باشید و تمام بدنتان ورزش کند، نه فقط محدوده خاصی از بدن.

ورزش های ذهن و تناسب اندام

بسیاری از ورزش های ذهن از قبیل: یوگا، پیلاتس و تای چی برای انعطاف پذیری، قوی شدن و تعادل بدن مفید می باشند و موجب تناسب اندام می شوند.

بیشتر انواع پیلاتس شامل تمرینات قدرتی قوی می باشد.

تای چی باعث عملکرد بهتر قلب، چابکی و تناسب اندام می شود.

بهترین زمان برای ورزش کردن

هرگاه یک برنامه منظم ورزشی داشته باشید، خوب است، چه آن برنامه در صبح باشد و یا در بعدازظهر.

برخی تحقیقات نشان داده است که بعدازظهر بیشترین عملکرد بدنی را خواهیم داشت.

دیگر تحقیقات نشان داده است که ورزش کردن در صبح ممکن است به خواب بهتر در شب کمک کند.

مهم ترین چیز عبارتست از انتخاب یک زمان مناسب برای ورزش کردن.

مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

 6خاصیت شگفت انگیز کلسیم

باید بدانید که کلسیم نقش موثری در کمک به لاغری، پیشگیری از سرطان کولون، کاهش دردهای پیش از قاعدگی و غیره دارد. در این مطلب می‌گوییم که کلسیم چه خیری به سلامت بدن می‌رساند. با ما همراه باشید.

کلسیم: برای کاهش وزن

این هم یک دلیل خوب و تشویق کننده برای نوشیدن شیر: کلسیم به لاغری و خوش اندامی کمک می‌کند. محققان در طی بررسی‌هایشان مشاهده کردند افرادی که به مدت 18 ماه، روزانه با مصرف محصولات لبنی بین 1300 تا 1400 میلی گرم کلسیم دریافت کردند چربی بدنی کمتری دارند. باید بدانید که هر چه میزان کلسیم موجود در سلول‌های چربی بیشتر باشد میزان سوخت و ساز آن‌ها هم بیشتر می‌شود. محققان آمریکایی روی افراد بزرگسال مبتلا به چاقی مفرط مطالعاتی انجام دادند.

به یک گروه روزانه سه وعده ماست بدون چربی حاوی 1100 میلی گرم کلسیم داده شد و گروه دوم روزانه یک وعده محصولات لبنی حاوی 400 تا 500 میلی گرم کلسیم دریافت کردند. از برنامه‌ی غذایی هر دو گروه 500 کالری کم شد. محققان مشاهده کردند گروهی که ماست خورده‌اند حدود 6.3 کیلو گرم وزن کم کرده و گروه دوم به طور متوسط 5 کیلوگرم لاغر شده‌اند. همچنین شرکت کننده های گروه اول حدود 81 درصد بیشتر چربی‌های دور شکمیشان را از دست دادند. محققان توصیه می‌کنند علاوه بر مصرف محصولات لبنی کم چرب از مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم دیگر مانند بروکلی و آب پرتقال غنی شده غافل نشوید.

کلسیم از ابتلا به سرطان کولون پیشگیری می‌کند

کلسیم و ویتامین D از ابتلا به سرطان پیشگیری می‌کنند. نتایج یک پژوهش نشان داده است که مکمل‌های کلسیم و ویتامین D خطر ابتلا به پولیپ ها را به میزان 18 درصد کاهش می‌دهد. برای مقابله با سرطان باید روزانه بین 1200 تا 1500 میلی گرم کلسیم دریافت کنید.

کلسیم خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می‌دهد

نتایج پژوهشی که محققان بوستون به مدت 20 سال روی حدود 84000 پرستار سالم انجام دادند نشان می‌دهد خانم‌هایی که روزانه به میزان 1200 میلی گرم کلسیم و 800 واحد بین‌المللی ویتامین D مصرف کرده‌اند به میزان 33 درصد کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار گرفته‌اند.

اگر مکمل کلسیم مصرف می‌کنید توجه داشته باشید که میزان جذب همه‌ی مکمل‌ها به یک اندازه نیست. بدن ما کلسیم مکمل‌های جویدنی را بهتر از قرص‌ها جذب می‌کند. محققان بوستون مشاهده کردند که مصرف روزانه 1200 میلی گرم کلسیم خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می‌دهد. برای افزایش جذب کلسیم بهتر است در دو نوبت صبح و شب کلسیمتان را مصرف کنید.

کلسیم؛ مفید برای آن‌هایی که می‌خواهند بچه دار شوند

محققان روی موش‌های آزمایشگاهی بررسی‌هایی انجام داده و به این نتیجه رسیدند که استفاده از کلسیم و ویتامین D باعث افزایش قدرت باروری موش‌های نر می‌شود. نتایج پژوهش‌های دیگری که در دانشگاه کلمبیا روی زن‌ها انجام شد نشان می‌دهد که مصرف کلسیم و ویتامین D باعث منظم کردن عادت ماهیانه زن‌ها می‌شود و به درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می‌کند.

کلسیم اثرات منفی سندرم پیش از قاعدگی را کاهش می‌دهد

خانم‌هایی که به این بیماری دچارند می‌توانند دردها و اثرات منفی آن را درک کنند. متأسفانه خانم‌هایی که به این مشکل دچار هستند هر ماه با کابوسی به نام آغاز دوره‌ی ماهانه‌ی خود مواجه هستند. اما خبر خوشی که شاید فکرش را نکنید این است که نوشیدن شیر می‌تواند شما را از این کابوس رها کند و اثرات منفی سندرم پیش از قاعدگی را کاهش دهد.

نتایج پژوهش طولانی مدتی که روی 3000 زن انجام شد نشان می‌دهد خانم‌هایی که روزانه چهار مرتبه شیر کم چرب یا بدون چربی مصرف می‌کنند 40 درصد کمتر با اثرات منفی سندرم پیش از قاعدگی مواجه می‌شوند. این در حالی است که این دردها در بین خانم‌هایی که هر هفته فقط یک بار شیر می‌نوشند بیشتر است. البته محققان هنوز به درستی درنیافته‌اند که کلسیم و ویتامین D با چه مکانیسمی باعث کاهش این علائم می‌شود. اما یک نظریه وجود دارد که می‌گوید احتمالاً علائم سندرم پیش از قاعدگی به دلیل کمبود کلسیم بدن بیشتر می‌شود. محققان مشاهده کرده‌اند میزان استروژن خانم‌هایی که از این سندرم رنج می‌برند بیشتر و میزان کلسیم آن‌ها کمتر از خانم‌هایی است که دچار این مشکل نیستند.

کلسیم برای تضمین سلامت دهان

دریافت کلسیم زیاد خدمت بزرگی به سلامت دهان می‌کند. نتایج پژوهش طولانی مدتی که روی 13000 نفر انجام شد نشان می‌دهد افرادی که مواد غذایی سرشار از کلسیم مصرف می‌کنند کمتر در معرض بیماری‌های مربوط به لثه قرار می‌گیرند. به عقیده‌ی محققان کلسیم آرواره‌ها را قوی‌تر کرده و با نفوذ باکتری‌ها مقابله می‌کند.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

کمبود آهن در کودکان و نوجوانان = افزایش مشکلات روحی روانی

نتایج پژوهش‌های محققان تایوانی که در BMC Psychiatry منتشر شد نشان می‌دهد کودکان و نوجوانانی که از کمبود آهن رنج می‌برند بیشتر در معرض مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی، اختلالات دو قطبی، اضطراب، اوتیسم، مشکلات تمرکزی، عقب‌ماندگی ذهنی و غیره قرار می‌گیرند.

آهن نقش زیادی در نحوه‌ی عملکرد ذهنی دارد به خاطر اینکه رشد سلول‌های مغزی به پروتئین‌های حاوی آهن بستگی دارد. این ماده‌ی معدنی همچنین نقش مهمی در ساخت هموگلوبین‌ها، آنزیم‌های متابولیسم سلولی، احیای DNA و غیره دارد.

این محققان روی اطلاعات پزشکی 1060 پسر و 1897 دختر که بین سال‌های 1996 تا 2008 جمع‌آوری شده بود بررسی‌هایی انجام دادند. این کودکان همگی دچار مشکل کمبود آهن بوده‌اند. پسرهای بررسی شده در این پژوهش حدود هفت و نیم سال و دخترها به طور متوسط دوازده و نیم سال داشته‌اند.

محققان به این نتیجه رسیدند که کمبود آهن در بین این کودکان و نوجوانان باعث افزایش خطر مشکلات روحی و روانی شده است. به عقیده‌ی این محققان مصرف مکمل آهن در کودکانی که کمبود آهن دارند می‌تواند باعث پیشگیری از این مشکلات شود.

آهن در مواد غذایی مختلفی مانند گوشت، غلات، سبزیجات، حبوباتی مانند عدس و غیره وجود دارد. همه‌ی انسان‌ها در مراحلی از زندگی مانند مرحله‌ی رشد یا بارداری به آهن بیشتری نیاز دارند تا دچار کمبود این ماده‌ی معدنی نشوند.

متأسفانه کمبود آهن در دوره‌ی کودکی مهم است به خاطر اینکه اثرات زیادی روی رشد مغز آن‌ها دارد. توصیه می‌کنیم اگر علائمی از بد غذایی، مشکلات روحی روانی مانند افسردگی، کندذهنی، تیک‌های عصبی، عدم تمرکز یا هر مشکل دیگر در فرزندتان مشاهده کردید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش خون بدهید. در این صورت پزشک بهتر می‌تواند تشخیص دهد آیا فرزند شما کمبود آهن دارد یا خیر. برای درمان این کمبود مکمل آهن تجویز می‌شود.

ترجمه: فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

 6توصیه برای اینکه موهایتان سفید نشود

همیشه یک سۆال برای من وجود دارد که چرا خیلی از ما از حالت و جنس موهایمان راضی نیستیم! یکی را می‌بینید که موهای لختی دارد اما دربه‌در دنبال فر کردن است، آن دیگر موهای فر دارد همیشه شاکی است و می‌خواهد موهایش را صاف کند. یکی موهایش پرکلاغی است و همیشه دنبال رنگ مو است و یکی دیگر می‌خواهد موهایش را مشکی کند. احتمالاً الآن هم در کوچه و خیابان دیده باشید که برخی از جوان‌ها اسپری رنگ سفید را روی موهایشان خالی می‌کنند تا قسمت‌هایی از موهایشان را سفید کنند. این یکی دیگر از آن کارهاست! چون هر کسی که موهایش سفید می‌شود اولین کاری که انجام می‌دهد رنگ کردن موهاست اما بعضی‌ها برعکس عمل می‌کنند. موی سالم و زیبا یک زینت طبیعی برای صورت است. اگر شما هم جزو افرادی هستید که بر عکس این جوان‌ها نمی‌خواهید به این زودی‌ها موهایتان سفید شود باید به فکر مراقبت از آن‌ها باشید. برخی از مواد غذایی، گیاهان و ویتامین‌ها می‌توانند با سفیدی زودهنگام موها مقابله کنند. در این مقاله 6 توصیه داریم که جوانی را به موهایتان بر می‌گرداند. با ما همراه باشید.

ژل آلوئه‌ورا برای مقابله با سفیدی موها

درست است که سفید شدن موها عوامل مختلفی دارد (مثل وراثت، استرس، فشارهای روزمره و غیره) اما با این حال می‌توان با استفاده از برخی گیاهان جلوی سفیدی زودهنگام آن‌ها را گرفت. یکی از این گیاهان موثر آلوئه‌ورا است. ژل گیاه آلوورا حاوی ویتامین‌ها، اسیدهای آمینه و مواد معدنی متعددی است برای همین هم مانند یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و باعث تقویت بدن می‌شود. باید بدانید که این ژل نمی‌گذارد که به این زودی‌ها چین و چروک روی پوستتان عرض اندام کند و علاوه بر این از پیری موها نیز پیشگیری می‌کند.

برای بهره‌مندی از خواص این گیاه مفید توصیه می‌کنیم که یک قاشق غذاخوری ژل آلوورا را در مقدار آب حل کرده و به مدت یک ماه هر روز سه مرتبه از این ترکیب میل کنید. سپس به مدت سه ماه و هر ماه بیست روز این کار را تکرار کنید. توصیه می‌کنیم از ژل‌هایی استفاده کنید که معتبر بوده و دارای مهر استاندارد باشد.

مواد غذایی ضد پیری را دریابید

با گذشت زمان موهای سفید لابه‌لای موها خودنمایی می‌کنند. برای اینکه با پیری فیزیولوژیک موها مقابله کنید به تغذیه‌ی تان اهمیت بیشتری بدهید. برای این کار ویتامین‌های زیر را دریابید:

ویتامین E: روغن‌های گیاهی، روغن زیتون یا روغن کنجد و غیره

سبزیجات سرشار از بتاکاروتن: میوه‌ها و سبزیجات زرد، نارنجی و سبز تیره

گیاهان سرشار از زینک یا همان روی: جوانه‌ی گندم، لوبیاها، توفو و غیره

منیزیم: میوه و سبزیجات، میوه‌های خشک، مغزها و آجیل و غیره

کلسیم: سبزیجات برگ سبز تیره، بادام، آجیل‌ها، انگور فرنگی و غیره

پتاسیم: گوجه‌فرنگی، هویج، لوبیا

آهن: آجیل‌ها، میوه و سبزیجات خشک، گوشت، جلبک‌های دریایی

دمنوش گیاه جینکو میل کنید

چند نفر را می‌شناسید که موهایش خیلی زود سفید شده و وقتی علت را جویا می‌شوید آه از نهادش بلند می‌شود و افسوس می‌خورد؟ سفید شدن موها یک حالت نگرانی و استرس ایجاد می‌کند. و وقتی هم که استرس بیشتر می‌شود پیری و سفیدی موها شتاب بیشتری می‌گیرد. باید بدانید که بر گ‌های گیاه جینکو یک درمان طبیعی برای مقابله با استرس اکسیداتیو محسوب می‌شوند این گیاه باعث گردش خون بهتر می‌شود و از مشکلاتی مانند پیری فیزیولوژی موها پیشگیری می‌کند. برای بهره‌مندی از خواص این گیاه توصیه می‌کنیم که 40 گرم برگ خشک گیاه جینکو را در یک ظرف حاوی یک لیتر آب ریخته و به مدت یک ساعت بجوشانید. محلول را صاف کرده و بعد از هر وعده‌ی غذایی (یعنی سه مرتبه در روز) میل کنید.

کلاه بگذارید

تابستان فصلی است که سلامت موها به خصوص موهای رنگ شده را به خطر می‌اندازد. می‌پرسید چرا؟ به خاطر اینکه خورشید بی‌امان می‌تابد و اشعه‌های ماورای بنفش به فولیکول‌های موها آسیب زده و آن‌ها را حساس تر و شکننده‌تر می‌کند. از آنجایی هم که موها نمی‌توانند نور خورشید را منعکس کنند کدر شده و سفید می‌شوند.

استرس را از خود دور کنید

باید بدانید که موها مستقیماً از طریق خون تغذیه می‌شوند و استرس و نگرانی هم باعث کند شدن جریان خون می‌شود. برای همین هم استرس تعادل موها را برهم زده و باعث سفید شدن آن‌ها می‌شود. برای پیشگیری از استرس تا جایی که می‌توانید مواد غذایی ضداسترس میل کنید. آرامشتان را حفظ کنید. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی و یوگا را دریابید. خواهید دید که روزبه‌روز وضعیت موهایتان بهتر شده و جوانی‌شان را بازمی‌یابند.

در انتخاب رنگ مو دقت کنید

زمانی که موها خیلی سفید شده باشند چاره ای‌ جز رنگ کردن باقی نمی‌ماند. در این صورت لازم است که هر ماه موها رنگ شوند تا ریشه‌ی سفید آن‌ها خیلی معلوم نشود. اما حواستان باشد. نتایج پژوهشی که در سال 2001 انجام شد نشان می‌دهد که آمونیاک برای بدن خطرناک است. برای همین هم توصیه می‌کنیم از رنگ موهایی استفاده کنید که فاقد این ترکیب شیمیایی باشند. توصیه می‌کنیم رنگ‌هایی را انتخاب کنید که به رنگ موی اصلی‌تان نزدیک تر باشد.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

آیا افسردگی چاقی می‌آورد؟

افسردگی! این حالت دل آزار مدرن! همه‌ی ما لحظه‌هایی را داریم که در لاک خودمان فرومی‌رویم و دچار افسردگی می‌شویم. حتماً شما هم تصدیق می‌کنید که این روزها کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که همیشه شاد و خندان باشد.

متأسفانه افسردگی مشکلات زیادی برای جسم و روح ما به بار می‌آورد. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم آیا این حالت روحی باعث چاقی هم می‌شود یا خیر؟ با ما همراه باشید.

آیا افسردگی و چاقی جفت هم هستند؟ معمولاً زمانی که بر خلاف میل یا انتظارمان چند کیلو چاق می‌شویم باعث می‌شود خلقمان تنگ شود و دچار ناراحتی شویم. اما سۆال اینجاست آیا عکس این مسئله هم صادق است؟ یعنی زمانی که دچار افسردگی و ناراحتی هستیم مقابله با اضافه‌وزن دشوار می‌شود؟

باید بدانید که وضعیت روحی بیشتر افراد با عادت‌های غذایی‌شان در ارتباط مستقیم است. برای همین هم جای تعجب زیادی نیست اگر بگوییم که عوامل عاطفی و احساسی نقش مهمی در اضافه‌وزن و چاقی دارد.

پژوهش‌ها چه می‌گویند؟

محققان معتقدند که چاقی و مشکلات روحی و روانی در هم تنیده هستند. نتایج یک پژوهش جدید که روی 5000 زن و مرد جوان و به مدت 20 سال انجام گرفت نشان می‌دهد که ارتباط زیادی بین چاق شدن و افسردگی وجود دارد. در این مدت بیست‌ساله، همه‌ی شرکت‌کننده‌ها چه آن‌ها که افسرده بودند یا نه چند کیلو چاق‌تر شدند اما محققان مشاهده کردند افرادی که از افسردگی رنج می‌بردند چاق‌تر از حد معمول شدند (به خصوص از ناحیه‌ی شکم). در عوض بررسی‌ها نشان داد عکس این مسئله صادق نیست. یعنی اینکه مردها و زن‌هایی که در شروع پژوهش دچار اضافه‌وزن بودند علائم افسردگی از خود بروز ندادند با وجود این که آن‌ها هم در طول این مدت چاق تر شدند.

چرا افسردگی باعث چاقی می‌شود؟

احتمالات زیادی وجود دارد اما یکی از اصلی‌ترین دلایل این است که افراد افسرده برای تسکین مشکلات روحی خود بیشتر غذا می‌خورند. محققان با این تئوری بررسی‌های خود را پیش بردند که در بین افراد چاق، تجمع چربی‌ها در ناحیه‌ی شکم به دلیل بالا بودن میزان کورتیزول است. کورتیزول در واکنش به استرس تولید می‌شود.

کورتیزول و تاثیر آن روی وزن

کورتیزول را به نام «هورمون استرس» می‌شناسند به خاطر اینکه در شرایط استرس‌زا به میزان زیادی ترشح می‌شود. محققان به این نتیجه رسیده‌اند که میزان بالای کورتیزول باعث چاقی شکمی و تجمع چربی در ناحیه‌ی دور کمر شده و در عین حال باعث کاهش حجم عضلات و تراکم استخوانی می‌شود.

باید بدانید که هورمون کورتیزول همچنین باعث افزایش میزان قند خون نیز می‌شود و به این ترتیب فشار خون را بالا برده و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. توجه داشته باشید که میزان بالای این هورمون برای سلامت عمومی بدن اصلا خوب نیست. همچنین باید بدانید که میزان بالای کورتیزول باعث افزایش اشتها می‌شود تا بدن بعد از تحمل لحظات تنش‌زا بتواند انرژی از دست رفته را بازگرداند. برای همین هم افرادی که دچار استرس شده و ترشح کورتیزول آن‌ها زیاد شده است بیشتر به سمت مصرف مواد غذایی گرایش پیدا می‌کنند. این افراد به خصوص غذاهای سرشار از گلوسید (قند) را بیشتر مصرف می‌کنند.

چگونه می‌توان میزان کورتیزول را کاهش داد؟

اگر افسرده هستید و اضافه‌وزنتان نیز به همین دلیل است بهتر است قبل از هر کاری به فکر کاهش میزان کورتیزول خود باشید. بهترین و طبیعی‌ترین روش برای این کار ورزش روزانه است. ورزش‌های سنگین‌تر برای کاهش وزن خوب است اما مشکل اینجاست که این‌گونه ورزش‌های سخت، طولانی مدت و انرژی‌بَر نیز باعث افزایش میزان کورتیزول می‌شود. بهترین شیوه برای کاهش سطح کورتیزول این است که روزانه بیست دقیقه در هوای آزاد پیاده‌روی کنید. این کار باعث می‌شود که میزان هورمون استرستان کمتر شده و حال و هوایتان بهتر شود. همچنین باعث می‌شود که کالری‌های اضافی بسوزند و انباشته نشوند.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

چند دلیل خوب برای خوردن بیشتر خیار

فکرش را بکنید اگر خیار نبود سالاد شیرازی هم نبود و اگر سالاد شیرازی نبود لوبیا‌پلو و کلی از غذاهای خوشمزه دیگر هم صفایی نداشتند. بعد از گوجه فرنگی، کلم و پیاز، خیار یکی از اصلی‌ترین سبزیجاتی است که در سرتاسر جهان کشت می‌شود.

این میوه - سبزی سرشار از مواد مغذی مختلف مانند لیگنان‌ها و فلاوونوئیدها می‌باشد. این ترکیبات خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و ضدسرطانی دارند. در این مقاله می‌خواهیم بیشتر راجع به فواید خیار صحبت کنیم. لطفاً با ما همراه باشید.

ارزش غذایی خیار

یک عدد خیار متوسط حدود 300 گرم وزن دارد. هر 100 گرم از این سبزی حاوی مواد مغذی زیر است:

کالری                  15

سدیم                 2 میلی گرم

قند                     1.7 گرم

فیبر                    0.5 گرم

امگا٣                  5 میلی گرم

امگا 6                 28 میلی گرم

پروتئین                0.7 گرم

ویتامین آ             2 درصد نیاز روزانه

ویتامین ث           5 درصد نیاز روزانه

ویتامین کا           21 درصد نیاز روزانه

فولات                  2 درصد نیاز روزانه

ویتامین ب ٥         3 درصد نیاز روزانه

کلسیم               16 میلی گرم معادل 2 درصد نیاز روزانه

منیزیم                13 میلی گرم معادل 3 درصد نیاز روزانه

فسفر                 24 میلی گرم معادل 2 درصد نیاز روزانه

پتاسیم               147 میلی گرم معادل 4 درصد نیاز روزانه

منگنز                  0.1 میلی گرم معادل 4 درصد نیاز روزانه

فیتو استرول        14 میلی گرم

آب                      95.2 گرم

خیار و خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی آن

خیار حاوی آنتی‌اکسیدان‌های زیادی از جمله ویتامین C، بتاکاروتن، منگنز و کلی آنتی‌اکسیدان دیگر مانند کرستین، اپی‌ژنین، لوتئولین و غیره می‌باشد. این آنتی‌اکسیدان‌‌ها قاتل رادیکال‌های آزاد شوم بوده و همچنین ضدالتهاب هستند.

خیار و خواص ضدسرطانی آن

پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص خواص ضدسرطانی خیار هنوز در مراحل اولیه قرار دارد اما با این حال بهتر است بدانید که محققان ابراز امیدواری کرده‌اند بتوانند از ترکیبات موجود در خیار به نام «کوکوربیتاسین‌ها» داروهای ضدسرطانی بسازند. محققان معتقدند که این ترکیبات می‌توانند جلوی ظهور و رشد سلول‌های سرطانی را بگیرند. از این گذشته این میوه سبزی حاوی مواد مغذی ضدسرطان دیگری به نام لیگنان‌ها هم می‌باشد. اگر می‌خواهید سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان پروستات از شما دور باشد خیار بیشتری میل کنید.

خیار و تأثیر آن روی پوست و مو

خیار سرشار از آب است و مصرف آن برای شفافیت پوستتان موثر است. اگر پوست خیار را دوست ندارید آن را دور نریزید و بدانید که پوست آن برای تسکین خارش پوست و آفتاب سوختگی مفید است. اگر می‌بینید که چشم‌هایتان پف کرده، زیر چشم‌هایتان گود رفته یا سیاه شده است خیار را دریابید چون خواص ضدالتهابی آن برای رفع این قبیل مشکلات کار ساز است.

سیلسیوم و گوگرد موجود در خیار به رشد سریع‌تر موها کمک می‌کند. برای این که بیشتر از خواص این سبزی بهره‌مند شوید آب آن را با آب هویج یا آب اسفناج مخلوط کنید.

خیار برای مقابله با بوی بد دهان و مراقبت از دندان‌ها

یک حلقه خیار را به سقف دهانتان چسبانده و به مدت سی ثانیه با زبانتان نگه دارید. ترکیبات فیتوشیمیک موجود در این سبزی باکتری‌های دهان را که باعث بوی بدن می‌شوند خنثی می‌کند. آب خیار هم برای افرادی که از مشکلات مربوط به لثه و دندان‌ها رنج می‌برند مفید است. خیار منبع فوق‌العاده‌ی فیبرهای غذایی است که این فیبرها هم برای حفظ سلامت دهان و دندان موثر است.

خیار برای لاغری و هضم غذا

خیار کم کالری و در عین حال سرشار از آب است. برای همین هم برای افرادی که قصد لاغری دارند بسیار مفید است. میزان بالای آب و فیبرهای غذایی موجود در خیار باعث می‌شود که بدنتان از شر سموم موجود در سیستم گوارشی خلاص شود و هضم غذا هم با راحتی بیشتری صورت بگیرد. اگر دچار یبوست هستید توصیه می‌کنیم که هر روز خیار میل کنید. به خاطر این که مصرف منظم خیار یک درمان طبیعی برای یبوست محسوب می‌شود.

خیار برای درمان دیابت، کاهش کلسترول و کنترل فشارخون

آب خیار حاوی هورمونی است که سلول‌های پانکراس برای تولید انسولین به آن نیاز دارند. انسولین نیز برای بیماران دیابتی مفید است. محققان به این نتیجه رسیدند که یکی از ترکیبات خیار به نام استرول می‌تواند به کاهش کلسترول بالا کمک کند. از این گذشته این سبزی حاوی میزان زیادی پتاسیم، منیزیم و فیبرها است. حتماً می‌دانید که فیبرهای غذایی برای تنظیم فشار خون بالا بسیار مفید است.

خیار برای سلامت مفاصل و بهبود نقرس

خیار یکی از منابع سیلیس است که برای سلامت مفاصل بسیار مفید است. از این گذشته خیار سرشار از ویتامین‌های A، B1، B6، C و ویتامین D، اسیدفولیک، کلسیم، منیزیم و پتاسیم می‌باشد. ترکیب آب خیار با آب هویج برای تسکین نقرس و دردهای آرتریتی مفید است به خاطر اینکه میزان اسید اوریک را کاهش می‌دهد.

خیار برای حفظ سلامت ناخن‌ها

اگر ناخن‌های دست و پاهایتان زود می‌شکنند باید بدانید که میزان بالای سیلیس موجود در خیار مانع از سستی و شکنندگی ناخن‌ها می‌شود.

خیار و خواص ادرارآوری آن

خیار حاوی حدود 90 درصد آب است و برای همین هم مانند یک دیورتیک طبیعی عمل می‌کند یعنی اینکه ادرارآور است. برای همین هم از طریق ادرار ضایعات بدن را دفع می‌کند. مصرف منظم خیار برای دفع سنگ کلیه نیز مفید است.

توجه

* یکی از نقاط منفی خیار سموم و آفت‌کش‌های موجود در آن است. متأسفانه این ترکیبات شیمیایی تأثیر بدی روی سلامت دارد. برای همین حتماً سعی کنید خیار ارگانیک مصرف کنید.

* موم موجود در پوست خیار دومین مشکل این سبزی است. موقع پخش و توزیع این میوه برای جلوگیری از ضرب‌دیدگی به آن موم زده می‌شود. این موم‌ها باید عاری از ترکیبات شیمیایی باشد و فقط در کشت مواد غذایی ارگانیک این مسئله رعایت می‌شود. برای همین توصیه می‌کنیم تا جایی که می‌توانید از میوه و سبزیجات ارگانیک استفاده کنید.

فاطمه مهدی پور

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

توصیه‌های متخصص تغذیه برای روزه‌داری

در روزهای بلند و البته گرم تابستان، داشتن برنامه غذایی صحیح برای روزه‌داران اهمیتی ویژه دارد. دکتر محمد هاشمی متخصص تغذیه و دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران به سوالات مطرح در این زمینه پاسخ داده است. با ما همراه باشید...

آقای دکتر! اصول تغذیه صحیح در ماه رمضان باید تفاوتی با ماه‌های دیگر داشته باشد؟

ما یک الگوی تغذیه‌ای تحت عنوان هرم غذایی داریم که مشخص می‌کند بدن انسان به چه مواد غذایی و چه میزان از هر ماده احتیاج دارد. از این منظر ماه رمضان تفاوتی با دیگر ماه‌های سال ندارد. ما باید همیشه تغذیه‌مان را طوری تنظیم کنیم که نیازهای اساسی بدن تامین شود.

اما به نظر می‌رسد مصرف بعضی از مواد غذایی مختص ماه رمضان است، مثلاً حلیم یا زولبیا و بامیه.

بله در ماه رمضان مصرف بعضی از خوراکی‌ها مثل انواع حلوا، زولبیا و بامیه و ... که اتفاقاً خوراکی‌های مضر هستند افزایش دارد. افراد به اشتباه تصور می‌کنند که چون با روزه‌داری قند خونشان افت کرده هنگام افطار باید از این خوراکی‌های شیرین استفاده کنند. البته افت قند خون وجود دارد، اما اشتباه در نوع قند مصرفی است.

یعنی افت قند خون را نباید با مصرف مواد خوراکی شیرین جبران کرد؟

با قندهای ساده نباید جبران کرد. مثلاً موادی مانند خرما که قند فیبردار دارند و قندشان به تدریج آزاد می‌شود، بهترین انتخاب هستند. اما شیرینی‌هایی مانند زولبیا و بامیه موجب پدیده دامپینگ می‌شوند. یعنی قند خون را به سرعت بالا می‌برند و این افزایش قند خون موجب تشدید ترشح انسولین می‌شود و سپس قند خون به همان سرعتی که بالا رفته افت می‌کند. در نتیجه این پروسه مجدداً موجب گرسنگی می‌شود. موادی مانند خرما که قند فیبردار دارند و قندشان به تدریج آزاد می‌شود، بهترین انتخاب هستند

و همین است که بعضی افراد در پایان ماه رمضان افزایش وزن پیدا می‌کنند؟

بله. ضمن این‌که مصرف شیرینی زیاد در درازمدت موجب خستگی لوزالمعده می‌شود و بیماری دیابت را به دنبال دارد.

بعضی افراد از ضعف و بی‌حالی پس از افطار گلایه دارند؛ یعنی می‌گویند در طول روز که گرسنه هستند مشکلی ندارند، اما بعد از افطار بی‌حال می‌شوند. علت این موضوع چیست؟

علت همان مصرف قندهای ساده در زمان افطار و پدیده دامپینگ است که به آن اشاره کردم. پدیده دامپینگ باعث ضعف، بی‌حالی، عرق سرد و حتی از حال رفتن و غش کردن می‌شود.

بهترین افطاری از دید شما شامل چه مواد غذایی است؟

آب جوش، شیر گرم، خرما و یک آش یا سوپ خیلی سبک می‌تواند یک وعده افطاری مناسب باشد. به فاصله نیم ساعت پس از افطار هم می‌توان یک شام مختصر و سبک صرف کرد.

اما برخی به خصوص در مهمانی‌های افطاری، شام و افطار را یک جا سرو می‌کنند.

توصیه ما این است که تغذیه در ماه رمضان به صورت وعده‌های تقسیم‌شده شامل افطار، شام، پس از شام و سحر باشد. حذف هر یک از این وعده‌ها اشتباه است و در هیچ‌کدام از این وعده‌ها هم نباید پرخوری شود و غذای حجیم خورده شود. البته حالا فاصله افطار تا سحر کوتاه است و تقسیم درست وعده‌ها کاری سخت و هنرمندانه است. وعده غذایی پس از شام می‌تواند شامل میوه باشد و فاصله میان شام تا سحر بهترین فرصت برای تامین آب مورد نیاز بدن است.

و یک سحری خوب و مفید شامل چه غذاهایی است؟

وعده سحری در ماه رمضان را می‌توان با وعده نهار در یک روز عادی مشابه دانست. بعضی افراد از ترس اینکه در طول روز گرسنه شوند، غذای زیادی در سحر می‌خورند که اشتباه است. بعضی هم از غذاهای پرچربی مانند کله‌پاچه یا حلیم استفاده می‌کنند که علاوه بر اینکه موجب تشنگی آن‌ها در طول روز می‌شود، به دلیل پدیده دامپینگ نه تنها از گرسنگی‌شان در طول روز جلوگیری نمی‌کند، بلکه موجب افزایش گرسنگی می‌شود. البته حلیم چون از گوشت و غلات تهیه شده غذای مفیدی است، به شرط آن‌که زیاد چرب و شیرین نباشد.

برای تامین آب مورد نیاز بدن در این ماه چه توصیه‌ای دارید؟

در وعده سحری حداکثر نوشیدن 2 لیوان آب مجاز است. نوشیدن آب بیشتر موجب کاهش تشنگی در طول روز نمی‌شود و فقط سوءهاضمه و دل‌درد به دنبال دارد. در عوض می‌توان از خوراکی‌های فیبردار مانند کاهو و سبزی و خوردن میوه‌هایی مانند خیار و سیب با پوست استفاده کرد که هم مقداری از آب مورد نیاز بدن را تامین می‌کنند و هم به دلیل اینکه فیبر دارند موجب تعادل آب بدن در طول روز می‌شوند. همچنین بین شام تا سحر هم می‌توان به تدریج آب، میوه و آب‌میوه مصرف کرد.

تصور رایجی وجود دارد که شربت‌هایی مانند شربت آب‌لیمو موجب کاهش تشنگی در طول روز می‌شود. این تصور درست است؟

شربت‌ها در درازمدت به دلیل شکری که دارند موجب افزایش تشنگی می‌شوند. اما افزودن چند قطره آب‌لیمو یا عرق بیدمشک به آب می‌تواند در رفع تشنگی موثر باشد.

کم آبی بدن در این روزهای گرم سال احتمال گرمازدگی را بالا می‌برد. برای مقابله با این مساله چه می‌توان کرد؟

مسلم است که هنگام روزه‌داری در طول تابستان بدن به آب بیشتری احتیاج دارد و ممکن است با پدیده کم آبی و دهیدراتاسیون مواجه شویم. تنظیم الگوی غذایی و همچنین تنظیم ساعت و محل کار به گونه‌ای که فرد زیاد در معرض آفتاب شدید نباشد می‌تواند در جلوگیری از دهیدراتاسیون کمک کند. اما اگر فرد روزه‌داری احساس کرد که بدنش کم آب شده و در معرض گرمازدگی شدید قرار گرفته، حتماً به پزشک مراجعه کند و بر ادامه روزه‌داری در آن شرایط اصرار نداشته باشد.

آقای دکتر! بعضی از افراد که برای کاهش وزن رژیم غذایی دارند، از فرصت ماه رمضان استفاده می‌کنند تا علاوه بر به جا آوردن فریضه روزه، کاهش وزن بیشتری داشته باشند. به این افراد چه توصیه‌ای دارید؟

نگاه به ماه رمضان برای کاهش وزن نگاه مناسبی نیست. در واقع اگر تغذیه مناسب و اصولی داشته باشید، در پایان این ماه اصلاً نباید تغییر وزن داشته باشید. اما اگر کسی از رژیم غذایی برای کاهش وزن استفاده می‌کند، تغذیه‌اش در این ماه هم باید بر اساس توصیه درمانگرش باشد و به هیچ عنوان سعی نکند با کم خوردن بیش از حد در این ماه کاهش وزن بیشتر از معمول داشته باشد.

و توصیه آخرتان به روزه‌داران چیست؟

تغذیه متنوع، متعادل و متناسب داشته باشید. متنوع به این معنی که از همه گروه‌های مواد غذایی استفاده کنید. متعادل یعنی بر اساس هرم غذایی مواد غذایی را مصرف کنید و متناسب به این معنا که میزان کالری دریافتی با میزان فعالیت، نیاز و جثه خودتان تناسب داشته باشد.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منبع: همشهری آنلاین - سپیده سمائی

آنالیز عرق نعناع

به نظر می‌رسد که شروع تقطیر و استخراج رایحه گیاهان با تولید گلاب از گل محمدی آغاز شده و کم‌کم به مرحله کنونی تولید صدها نوع عرق گیاهی رسیده است.

یکی از معروف‌ترین و رایج‌ترین عرق‌های گیاهی موجود در بازار ایران، عرق نعناع است که سۆال‌های بسیاری در مورد آن مطرح است. به همین دلیل گفت و گوی زیر با دکتر محمدحسین صالحی سورمقی، متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه تهران را آورده‌ایم تا پاسخ این سۆال‌ها را از ایشان بگیریم.

فرآیند تولید عرق نعناع چگونه است؟

از هر گیاهی مانند برگ نعناع، بیدمشک، ریحان، گل محمدی یا زیره که دارای رایحه و اسانس باشد، می‌توان عرقیات گیاهی تولید کرد. برای تولید عرق گیاهی، ابتدا آب و ماده معطر که همان گیاه باشد، می‌جوشانند. پس از تبخیر آب، عملیات سرد کردن بخار و تقطیر به صورت سنتی یا صنعتی انجام می‌شود و مایعی که با تقطیر به دست آمده،‌ معطری است که ما ایرانی‌ها به آن‌ها عرق گیاهی می‌گوییم. طی فرآیند تبخیر و تقطیر، اسانس و رایحه گیاه داخل مولکول‌های آب نفوذ می‌کند و در اصطلاح علمی، آب مقطر تولید می‌شود. این آب‌های معطر مقطر، علاوه بر طعم و رایحه خوبشان، خواصی هم برای بدن دارند. ما ایرانی‌ها معمولاً فقط به مایعی که از گلبرگ‌های گل محمدی تهیه می‌شود، «گلاب» می‌گوییم و سایر آب‌های معطر مقطر را «عرق گیاهی» یا «طبی» می‌نامیم.

مفهوم عبارت «دوآتشه» که روی برخی از عرقیات گیاهی درج می‌شود، چیست؟

اگر میزان گیاه نسبت به حجم آب بیشتر باشد و رایحه و اسانس بیشتری در مولکول‌های تقطیرشده آب جمع شوند، اصطلاح «دوآتشه» را برای عرق گیاهی به کار می‌برند. عرق دوآتشه، همان عرق اشباع‌شده یا با عطر بسیار غلیظ. مثلاً میزان برگ نعناعی که برای تولید یک شیشه عرق نعناع دوآتشه استفاده می‌شود، بسیار بیشتر از برگ نعناعی است که برای تولید یک ظرف عرق نعناع معمولی به کار می‌رود.

پس خاصیت عرق‌های دوآتشه از انواع معمولی‌شان بیشتر است؟

دقیقاً همین طور است. از آنجا که ماده موثر در عرقیات گیاهی، اسانس و رایحه موجود در آن‌هاست، هرچه عرق گیاهی بوی بیشتری داشته باشد، یعنی اسانس بیشتری در مولکول‌های آب وجود دارد و خواص درمانی بیشتری دارد بنابراین خاصیت ضد نفخ و ضد درد عرق نعناع‌های دوآتشه، به مراتب از انواع معمولی‌شان بیشتر است.

تفاوت میان عرق نعناع‌های پاستوریزه و سنتی موجود در بازار چیست؟

هر ماده‌ای که پاستوریزه شود، عاری از وجود هرگونه آلودگی میکروبی و انگلی است پس آلودگی‌های احتمالی، در عرق نعناع‌های کارخانه‌ای که عبارت پاستوریزه روی آن‌ها درج شده،‌ وجود ندارد.

پس احتمال وجود آلودگی در عرق نعناع‌هایی که در کارگاه‌های خانگی و سنتی تهیه می‌شوند، وجود دارد؟

عرق از فرآیند تقطیر به دست می‌آید و مایعی که تقطیر می‌شود، کاملا استریل و عاری از هرگونه آلودگی است اما امکان دارد آلودگی از طریق ظرف آلوده یا فردی که عرق را به صورت سنتی تولید و بسته‌بندی می‌کند، به محصول نهایی راه یابد. به همین دلیل نمی‌توانیم بگوییم که عرق نعناع‌های سنتی کاملا استریل یا کاملا آلوده هستند. اگر عرق نعناع در کارگاه‌های خانگی با شرایط بهداشتی تهیه و از ظرف‌های پاکیزه برای بسته‌بندی آن استفاده شود و خود تولیدکننده هم مسایل بهداشتی را رعایت کند، دیگر نباید نگران وجود آلودگی در آن بود.

خاصیت عرق نعناع چیست؟

عرق نعناع، فقط حاوی رایحه نعناع ترکیب‌شده با آب است که خاصیت ضد نفخ، ضد درد و ضداسپاسم (گرفتگی) دارد. از آنجا که تمام ترکیب‌های نعناع وارد عرقش نمی‌شود، نمی‌توان همه خواص برگ نعناع را به عرق آن هم نسبت داد ولی مصرف این عرق گیاهی، پس از غذا و برای رفع دل‌درد و نفخ یا هضم بهتر غذا مفید است.

آیا میزان مصرف مشخصی برای عرق نعناع وجود دارد؟

نه، معمولاً میزان استانداردی برای مصرف این عرق‌های سنتی وجود ندارد و نمی‌توان حجم کاملا مشخصی برای مصرف آن‌ها برای افراد در گروه‌های سنی و جنسی مختلف در نظر گرفت. البته می‌توان پیشنهاد کرد که اگر احساس نفخ و دل‌درد داشتید، حدود یک استکان در هر وعده، عرق نعناع مصرف کنید. اگر غلظت و بوی عرق نعناع زیاد باشد، می‌توان به مصرف نصف استکان از آن هم بسنده کرد.

آیا منع مصرفی هم برای استفاده از عرق نعناع در افراد خاصی وجود دارد؟

نه، فقط افرادی که به خود گیاه نعناع حساسیت دارند و با خوردن آن دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند، نه‌تنها عرق نعناع، بلکه هیچ‌یک از محصولاتی را که بر پایه گیاه نعناع تولید شده است، نباید مصرف کنند.

بهترین ظرف و مکان برای نگهداری از عرق نعناع چیست؟

بهتر است تمام عرق‌های گیاهی از جمله عرق نعناع در ظرف‌های شیشه‌ای نگهداری شود. از آنجا که شیشه‌های رنگی (مانند شیشه‌های سبز یا قهوه‌ای) نور کمتری از خود عبور می‌دهند، استفاده از آن‌ها برای نگهداری از عرقیات از شیشه‌های شفاف بهتر است. پس از ظرف‌های شیشه‌ای، ظرف‌های فلزی (مانند ظرف‌های آلومینیومی) بهترین ظرف‌ها برای نگهداری از عرق‌ها هستند. این روزها برای پایین آوردن قیمت نهایی محصول از پلاستیک برای بسته‌بندی بطری‌های عرق استفاده می‌شود اما پلاستیک، برای نگهداری این محصولات مناسب نیست. به همین دلیل بهتر است یا عرقیاتی که در شیشه هستند بخرید یا آن‌ها را پس از خرید در ظرف‌های شیشه‌ای رنگی یا فلزی پاکیزه و بدون بو بریزید. تمام عرق‌های گیاهی باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم آفتاب قرار بگیرند. اگر فروشنده‌ای عرق را بیرون از مغازه و در معرض آفتاب قرار داده بود، از خرید محصول او خودداری کنید.

بهترین زمان مصرف و نشانه فساد عرق‌های گیاهی چیست؟

معمولاً روی بسته‌بندی عرقیات سنتی تاریخ تولید و انقضا وجود ندارد و گاهی فقط تاریخ تولید روی بسته‌بندی نوشته می‌شود. بهتر است عرق‌های گیاهی را حداکثر 6 تا 12 ماه پس از تولید مصرف کنید تا از خاصیت آن‌ها بهره‌مند شوید. فساد عرق گیاهی را هم می‌توان از ظاهر آن متوجه شد. عرق سالم و عاری از آلودگی، کاملا شفاف است. وجود هر گونه کدورت یا رسوب در عرق‌های گیاهی می‌تواند نشان‌دهنده وجود آلودگی‌های میکروبی یا قارچ و کپک، درون آن‌ها باشد و باید از مصرف چنین محصولاتی خودداری کرد.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

سیاه‌دانه داروی هر دردی به جز مرگ!

پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و سلم فرمود: "ما من داء إلا فی الحبة السوداء منه شفاء إلا السام" یعنی هیچ  بیماری نیست مگر شفای آن در سیاه‌دانه است جز مرگ.

نام‌های دیگر سیاه‌دانه، سیاه تخمه، سرنیچ سیاه، سنوخ سیاه، کمون اسود، شونیز، شونوز و کمون هندی است.

سیاه‌دانه طعمی تلخ دارد و به عنوان ادویه در مواد غذایی به خصوص ترشیجات استفاده می‌شود.

* این دانه بومی جنوب غربی آسیاست و از قدیم به عنوان ضد انگل، ضد باکتری و مسهل استفاده می‌کردند.

* مصرف سیاه‌دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می‌شود.

* تحقیقات نشان داده است مواد معدنی و ویتامین‌های موجود در سیاه‌دانه در درمان دیابت، سل،‌ بیماری‌های قلبی و عروقی، کم‌خونی و میگرن مفید است.

* اسیدهای چرب ضروری فراوان موجود در سیاه‌دانه آن را به نوعی مواد غذایی ضد سرطان تبدیل کرده که در حفظ سلامت پوست و مو نیز مفید است.

* سیاه‌دانه آهن و پتاسیم فراوانی دارد و علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، باعث رفع مسمومیت خونی و یبوست می‌شود.

* مصرف روغن سیاه‌دانه در برنامه غذایی در کاهش قند خون، تعادل فشارخون، بهبود آرتروز و التهاب لثه مۆثر است و کلیه و مجاری ادرار را تصفیه می‌کند.

* سیاه‌دانه دارای خواص بسیار زیادی از جمله در درمان سرطان‌ها، درمان زخم معده، نابودی سموم در کبد و نیز تنظیم سیستم گوارش بدن دارد.

* گفتنی است این گیاه حتی در حیوانات نیز باعث برطرف شدن برخی از بیماری‌ها می‌شود و حیوانات نیز آن را می‌شناسند و از آن استفاده می‌کنند.

* بررسی‌ها نشان می‌دهند یکی از اصلی‌ترین فایده‌های سیاه‌دانه در بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت آن است، به طوری که حتی در بیماران مبتلا به صرع نیز مصرف آن سبب کاهش حملات تشنج می‌شود.

* پزشکان هشدار می‌دهند تا افراد برای استفاده از عرقیات و دانه‌های گیاهی حتماً با پزشک مشورت نمایند و به خصوص اگر باردار هستند خودسرانه سیاه‌دانه نخورند.

تأثیر سیاه درمان زخم معده

در تحقیقاتی که اخیراً توسط یکی از پژوهشگران کشورمان انجام‌شده، اثر پیشگیری و درمانی گیاه سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از داروی ضد التهاب غیراستروئیدی ایندومتاسین به اثبات رسیده است. صغری پاسبان محقق جوان کشورمان، در تحقیقاتی که در قالب پایان‌نامه خود جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد رشته فیزیولوژی پزشکی انجام داده، به نتایج جالبی در خصوص اثرات درمانی گیاه سیاه‌دانه روی بیماری زخم معده پی برده که به گفته او این اثرات عمدتا از طریق مهار لیپوپراکسیداسیون و نیز افزایش ترشح مخاط معده اعمال شده است.

پاسبان گفت: در تحقیقات انجام‌گرفته با عنوان بررسی اثر سیاه‌دانه روی زخم معده ناشی از ایندومتاسین در موش صحرایی، سیاه‌دانه در حدود 80 درصد از ایجاد زخم معده پیشگیری و در حدود 70 درصد اثر درمانی برای زخم معده از خود نشان داد و در این مطالعه اثر درمانی سیاه‌دانه در درمان و پیشگیری از زخم معده حتی از داروی معروف و پرمصرفی همچون رانیتیدین نیز بیشتر بود که این موضوع بسیار جالب توجه است.

او یکی از عوارض جانبی داروهای ضد التهاب که در درمان بیماری‌های التهابی بسیار پر کاربرد است، ایجاد زخم معده در افراد دانست و اظهار کرد: داروهای ضد التهاب برای از بین بردن التهاب در بیماری‌هایی که احتیاج به درمان طولانی مدت دارند مانند آرتریت روماتوئید، آرتروز و همچنین در تسکین دردهای مختلف از جمله دردهای زودگذر عضلانی، سردردهای میگرنی و دردهای بعد از عمل جراحی تجویز می‌شوند. وی در ادامه با تاکید بر اهمیت یافتن راهی جهت کاهش عوارض این داروها، تصریح کرد: امروزه بیش از 30 میلیون بیمار در سراسر کره زمین از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی نظیر ایندومتاسین استفاده می‌کنند که یکی از عوارض شایع این داروها ایجاد زخم معده در انسان می‌باشد، به طوری که در بیش از 20 درصد از افراد تحت درمان با داروی ایندومتاسین زخم معده ایجاد شده است.

وی ابراز کرد: داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی جزو پرمصرف‌ترین داروها در سطح جهان به شمار می‌آیند، اما به دلیل عوارض جانبی خطرناکی که روی دستگاه گوارش ایجاد می‌کنند مصرف آن‌ها نگرانی‌ها و محدودیت‌هایی را به همراه دارد، بطوریکه امروزه این مشکل به یکی از دغدغه‌های مهم علم پزشکی مبدل شده است. این محقق جوان ایرانی در ادامه به بیان خصوصیات و ویژگی‌های گیاه سیاه‌دانه پرداخت و متذکر شد: سیاه‌دانه یا در اصطلاح انگلیسی Black cumin در طب سنتی ایرانی مصارف متعددی داشته و در درمان بسیاری از امراض همچون سوءهاضمه، سر درد مزمن، اسهال، استفراغ، سرماخوردگی، از دست دادن اشتها، آسم، بیماری‌های قلبی، ضعف جسمانی، مشکلات گوارشی، دیابت، رماتیسم، جذام و بسیاری موارد دیگر تجویز و مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

نسخه‌های درمانی

1ـ خوردن دانه‌ی سیاه‌دانه قاعده آور است، مسمومیت خون را درمان، بدن را تقویت، دل درد و یبوست را درمان، جنین را خارج و زنان وضع حمل کرده را تقویت می‌کند.

2ـ برای درمان زهر رتیل، به مدت 3 روز و هر روز 3 مثقال از دانه‌ی آن را همراه با آب گرم میل کنید.

3ـ برای درمان درد پشت سر، 25 گرم از پودر دانه‌ی سیاه‌دانه را در 100 گرم عسل مخلوط نموده و میل کنید.

4ـ برای درمان زانودرد و سیاتیک، 40 روز و هر روز نصف یک استکان آب جوشانده‌ی سیاه‌دانه را میل کنید.

5ـ برای درمان هموروئید، خاکستر سیاه‌دانه و رب مورد را مخلوط نموده، میل کنید.

6ـ برای درمان درد رحم و زایمان، پودر سیاه‌دانه را با عسل و روغن مخلوط نموده، میل کنید.

7ـ سیاه‌دانه را بکوبید و بر زگیل ضماد کنید، پس از چند بار تکرار زگیل را از بین می‌برد.

8ـ برای درمان آسم و سنگ کلیه، 10 گرم سیاه‌دانه را با آب گرم و عسل مخلوط نموده، میل کنید.

9ـ برای کشتن انگل‌های معده و روده، سیاه‌دانه را در سرکه دم کرده و میل نمایید.

10ـ برای درمان جوش‌های جوانی، پودر سیاه‌دانه را در سرکه مخلوط کرده و شب‌ها بر محل ضماد کنید.

11ـ برای درمان رماتیسم و فروکش نمودن جوش‌های زیرپوستی، پودر سیاه‌دانه را با روغن کنجد مخلوط کرده و ضماد کنید.

12ـ برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه‌دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.

13ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر کمر سبب تمدد اعصاب شده و قدرت جنسی را افزایش می‌دهد.

14ـ مالیدن جوهر سیاه‌دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می‌شود.

فرآوری: مریم مرادیان نیری

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منابع: